Na osnovu člana 56 st.1, 62. stav 2. Zakona u kulturi („Službeni glasnik RS”, br. 72/09, 13/16 i 30/16 – ispravka), Pravilnika o bližim uslovima , merilimai kriterijumima kao i postupku po zahtevima lica za utvrđivanje statusa lica koja samostalno obavljaju umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture (Sl. glasnik RS br. 9/2017) i Rešenja o utvrđivanju statusa reprezentativnog udruženja u kulturi broj : 022-05-26/2019-03 od 14.01.2019.godine, Izvršni odbor Muzejskog Društva Srbije, doneo je
UPUTSTVA
Tek sa usvajanjem Pravilnika o bližim uslovima, merilima i kriterijumima, kao i postupku po zahtevima lica za utvrđivanje statusa lica koja samostalno obavljaju umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture (Sl. glasnik RS br. 9/2017) stekli su se uslovi da se otpočne sa utvrđivanjem statusa samostalnih stručnjaka u kulturi.
Muzejsko Društvo Srbije u okviru svoje reprezentativnosti status samostalnog stručnjaka u kulturi može dodeljivati svim stručnjacima koji samostalno obavljaju svoju delatnost u oblasti za koju su društva dobijali reprezentativnost. Da bi se podneo zahtev za sticanje samostalnog stručnjaka u kulturi u oblasti pokretnog kulturnog nasleđa nije neophodno biti i član Muzejskog Društva Srbije. Obaveza MDS je da, u okviru vršenja poverenih poslova, primi rešenje i donese odluku o utvrđivanju statusa za svakoga ko je za to zainteresovan.
Samostalni stručnjak u kulturi jeste fizičko lice koje samostalno u vidu zanimanja, obavlja poslove kome je reprezentativno udruženje u kulturi utvrdilo status lica koje samostalno obavlja delatnost u oblasti kulture.
U obavljanju delatnosti, uz lično ime, može se koristiti oznaka „samostalni stručnjak u kulturi.
Postupak za sticanje zvanja samostalnog stručnjaka ukulturi je sledeći:
A.Lice koje podnese zahtev Komisiji, ima pravo na sticanje statusa lica koja samostalno obavljaju umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture i upis u Evidenciju lica koja samostalno obavljaju umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture (u daljem tekstu: Evidencija), ukoliko ispunjava sledeće bliže uslove:
1) da je državljanin Republike Srbije;
- da ima prebivalište na teritoriji Republike Srbije;
- da nije obavezno socijalno osiguranpo drugom osnovu;
- da se samostalnom umetničkom ili drugom delatnošću u oblasti kulture bavi profesionalno i samostalno u vidu zanimanja, radi obezbeđivanja uslova za život i rad
- da je stekao visoko, više ili srednje obrazovanje odgovarajućeg obrazovnog profila ili, izuzetno, da se najmanje četiri godine profesionalno i samostalno bavi umetničkom delatnošću u oblasti kulture kao osnovnim zanimanjem nezavisno od stečenog obrazovanja, u slučaju da za profil samostalne delatnosti ne postoji odgovarajuće obrazovanje u sistemu obrazovanja, priznaje se profesionalno i samostalno bavljenje umetničkom ili drugom delatnošću u oblasti kulture ukoliko su ispunjenibliži kriterijumi za određeno područje u kulturi iz člana 4. ovog pravilnika;
- da ostvaruje rezultate u profesionalnom bavljenju umetničkom ili drugom delatnošću u oblasti kulture na teritoriji Republike Srbije, odnosno da ispunjava bliže uslove, merila i kriterijume predviđene ovim pravilnikom.
Izuzetno, stručnjacima u kulturi, saradnicima u kulturi i izvođačima kulturnih programa, koji imaju prebivalište na teritoriji Republike Srbije, a koji svoju delatnost privremeno, u kraćem ili dužem periodu, obavljaju u inostranstvu, doprinoseći svojim umetničkim i profesionalnim radom afirmaciji naše umetnosti i kulture, a ukoliko ispunjavaju bliže uslove, merila i kriterijume iz ovog pravilnika, Komisija priznaje taj rad i utvrđuje status lica koje samostalno obavlja umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture.
Ukoliko, stručnjak u kulturi, saradnik u kulturi ili izvođač kulturnih programa boravi van teritorije Republike Srbije, a njegovo umetničko ili stručno delo, odnosno rezultat rada ispunjavabliže uslove, merila i kriterijume iz ovog Pravilnika i javno je dostupno na teritoriji Republike Srbije, odnosno doprinosi kulturnom životu zajednice, Komisija priznaje taj rad i utvrđuje samostalni status.
B.Podnosilac zahteva za utvrđivanje statusa, pored bližih uslova, treba da od strane Komisije dobije kao merilo pozitivnu ocenu rezultata njegovog bavljenja samostalnom umetničkom ili drugom delatnošću u oblasti kulture.
Za sve oblasti kulture Komisija će, polazeći od merila iz stava 1. ovog člana, vrednovati
sledeće:
1) kvalitet umetničkog ili stručnog dela, odnosno rezultata rada;
2) kontinuitet obavljanja profesionalne umetničke ili druge delatnosti u oblasti kulture;
- pozitivnu ocenu merodavne stručne javnosti;
- javnu dostupnost umetničkog ili stručnog dela, odnosno rezultata rada;
- doprinos kulturnom životu zajednice.
V. Bliži kriterijumi koje samostalni umetnici, stručnjaci u kulturi, saradnici u kulturi i izvođačikulturnih programa moraju ispunjavati po područjima u kulturi su za:
V.1. ISTRAŽIVANJE, ZAŠTITA, KORIŠĆENJE, PRIKUPLJANJE I PREDSTAVLJANJE POKRETNOG KULTURNOG NASLEĐA
1) Samostalni stručnjak u kulturi:
(1) Kustos
kustos preventivne zaštite
-objavljene dve monografije, knjige; realizovane dve autorske izložbe; šest stručnih radova, odnosno, učešće u dva domaća ili međunarodna skupa, odnosno projekta;
kustos zbirke
-objavljene dve monografije, knjige; realizovane dve autorske izložbe; šest stručnih radova, odnosno, učešće u dva domaća ili međunarodna skupa, odnosno projekta; obrada 600 muzealija;
kustos za nematerijalno kulturno nasleđe
-obrada i unos 500 podataka o elementima nematerijalnog kulturnog nasleđa; obrada auduovizuelanog materijala sa 200 nosača; izrada tri filmska zapisa; organizovane tri radionice o nematerijalnom kulturnom nasleđu; objavljena jedna monografija, knjiga; realizovana jedna autorska izložba; tri stručna rada, odnosno, učešće u dva domaća ili međunarodna skupa, odnosno projekta;
kustos organizator programa
-organizacija 12 studijskih izložbi; organizacija 60 pratećih programa – promocije, predavanja, koncerti, igraonice, multimedijalni programi; realizovano šest stručnih radova, odnosno, učešće u dva domaća ili međunarodna skupa;
kustos za međumuzejsku i međunarodnu saradnju:
-pokretanje i organizacija četiri međunarodna projekta; razmena osam muzejskih programa; realizovano šest stručnih radova, odnosno, učešće u dva domaća ili međunarodna skupa;
kustos pedagog
-organizacija 24 seminara i radionice; organizacija 80 stručnih vođenja kroz izložbe i muzejske službe; sprovođenje osam anketa i izrada četiri plana posete i realizacije poseta i programa muzeju; realizovano šest stručnih radova, odnosno, učešće u dva domaća ili međunarodna skupa;
kustos za izdavačku delatnost
– uređuje četiri kataloga, tri monografije, knjige; realizacija 20 manjih pratećih informativnih listova; učešće i organizacija 20 promocija izdanja; realizovano šest stručnih radova, odnosno, učešće u dva domaća ili međunarodna skupa.
(2) Konzervator, restaurator
- realizovano dva do četiri veća konzervatorska zahvata (kompletne konzervacije, rekonstrukcije, složeni zahvati na muzejskom materijalu);
- realizovano deset radova srednje složenosti;
- realizovano 20 radova manje složenosti;
2) samostalni saradnik u kulturi:
(1) Dokumentarista
kustos dokumentarista
– obrada i unos 500 podataka o muzealijama; obrada fotodokumentacije sa 80 muzejskih programa; objavljena jedna monografija odnosnoknjiga; realizovana jedna autorska izložba; tri stručna rada, odnosno, učešće u dva domaća ili međunarodna skupa, odnosno projekta;
katalogizator
-obrada i unos 1200 podataka o muzealijama; tri stručna rada, odnosno, učešće u dva domaća ili međunarodna skupa, odnosno projekta;
Fotograf
– obrada zbirki 1600 fotografija; praćenje 80 muzejskih programa; priprema materijala za štampu za dve monografije, za četiri kataloga ili osam manjih radova;
(2) Projektant, dizajner izložbe i dizajner muzejskih izdanja
- izrada projekata za 12 studijskih izložbi;
- izrada dizajna za 80 muzejskih programa;
- gostovanje šest muzejskih projekata.
(3) Bibliotekar
- obrada i unos 400 podataka o bibliotečkom fondu;
- izrada tri bibliografije;
- međumuzejska razmena sa minimalno 20 institucija.
(4) Vebmaster
- obrada i unos 500 podataka o muzealijama;
- obrada fotodokumentacije sa 80 muzejskih programa i postavljanje na sajt muzeja;
- izrada i praćenje tri posebna portala vezana za muzejske aktivnosti i nematerijalno nasleđe.
E. Prilikom ocenjivanja rezultata rada podnosioca zahteva u prethodnom periodu, Komisija uzima kao relevantan svaki profesionalni rad koji je potvrđen traženom dokumentacijom, uključujući izuzetno i rad tokom školovanja, ukoliko je taj rad bio profesionalan i samostalan.
Početak profesionalnog angažmana se dokazuje profesionalnim ugovorom ili drugim relevantnim dokazom koji o tome svedoči.
Odluku o utvrđivanju statusa samostalnog stručnjaka u kulturi, saradnika u kulturi ili izvođača kulturnih programa, kao i vreme od kada se taj status utvrđuje, Komisija donosi većinom glasova svih članova.
Reprezentativno udruženje donosi Rešenje o utvrđivanju statusa samostalnog umetnika, odnosno stručnjaka u kulturi, saradnika u kulturi ili izvođača kulturnog programa u roku od 30 danaod dana donošenja odluke Komisije.
Rešenje se izdaje u dva primerka, jedan primerak za nosioca statusa i jedan za reprezentativno udruženje koje vodi evidenciju. Rešenje, u skladu sa zakonom sadrži lične podatke podnosioca zahteva (ime, ime jednog roditelja, prezime, adresu prebivališta, zanimanje, područje kulturne delatnosti, datum od kada se utvrđuje status).
Ž. Na osnovu Rešenja iz člana 9. ovog pravilnika, izdaje se, u skladu sa zakonom, Uverenje o činjenicama upisanim u evidenciju.
Uverenje se izdaje saglasno podacima iz evidencije, posebno za svaku namenu.
Uverenje se izdaje na zahtev, po pravilu istog dana kada je stranka zatražila uverenje, a najkasnije u roku od 15 dana od dana podnošenja zahteva.
Ako nadležno reprezentativno udruženje u kulturi odbije zahtev za izdavanje uverenja, dužno je da o tome donese posebno rešenje.
Ako u roku od 15 dana od dana podnošenja zahteva nadležno reprezentativno udruženje u kulturi ne izda uverenje, stranka može izjaviti žalbu Ministarstvu kao da je zahtev odbijen.
Ako stranka, na osnovu dokaza kojima raspolaže, smatra da joj uverenje nije izdato u skladu s podacima iz evidencije, može zahtevati izmenu ili izdavanje novog uverenja.
Nadležno reprezentativno udruženje u kulturi dužno je da donese posebno rešenje ako odbije zahtev stranke da joj izmeni ili izda novo uverenje.
Ako u roku od 15 dana od dana podnošenja zahteva za izmenu ili izdavanje novog uverenja to ne bude učinjeno, stranka može izjaviti žalbu kao da je njen zahtev odbijen.
Protiv rešenja o odbijanju zahteva žalba se može izjaviti Ministarstvu u roku od 15 dana od dana dostavljanja rešenja. Žalba se može izjaviti Ministarstvu i ako je istekao rok propisan za izmenu ili izdavanje uverenja.
Z. Po isteku četiri godine od dana sticanja statusa samostalnog umetnika, odnosno stručnjaka u kulturi, saradnika u kulturi ili izvođača kulturnog programa, Komisija vrši postupak provere ispunjenosti uslova za lica koja su upisana u evidenciju lica koja samostalno obavljaju umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture za četvorogodišnji period.
Reprezentativno udruženje 30 dana pre isteka četvorogodišnjeg perioda dostavlja poziv nosiocu statusa lica koje samostalno obavlja umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture da u tom roku podnese Komisiji zahtev za proveru ispunjenosti uslova i dokaze o svom prethodnom četvorogodišnjem radu, kao i druga dokumenta iz člana 8. ovog pravilnika.
Lice koje je upisano u evidenciju lica koja samostalno obavljaju umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture, oslobađa se od obaveze dokazivanja ispunjenosti uslova, kada napuni 30 godina staža osiguranja (muškarci), odnosno 25 godina staža osiguranja (žene).
I. Nosilac statusa obavezan je da prijavi promenu u vezi sa uslovima za upis u evidenciju nadležnom reprezentativnom udruženju u kulturi koje vodi tu evidenciju, u roku od tri dana od dana nastanka promene.
Promena i brisanje iz evidencije lica koje je steklo status lica koje samostalno obavlja umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture vrši se:
- na lični zahtev lica koje je steklo status lica koje samostalno obavlja umetničku ili drugu delatnost u oblasti kulture;
- po službenoj dužnosti kad nadležno reprezentativno udruženje u kulturi koje vodi evidenciju rešenjem utvrdi da to lice ne ispunjava bliže uslove iz člana 3. ovog pravilnika, kao i ako se tokom postupka provere ispunjenosti uslova ne odazove na poziv iz poglavlja I . ovog uputstva.
Ukoliko nosilac statusa prekida status zbog zasnivanja radnog odnosa, penzionisanja, odsluženja vojnog roka i drugih razloga, dužan je da o nastaloj promeni obavesti reprezentativno udruženje koje vodi evidenciju u roku od tri dana od dana nastanka promene osnova osiguranja.
Predsednica IO MDS
___________________
Gordana Pajić,
U Valjevu, 30. maj 2019. godine.
Br.del.30/30.5.2019.